De thuisaccu, komt hij er aan?

Wie geïnteresseerd is in duurzame energie, heeft er wel van gehoord: de thuisaccu. Mocht je hem nog niet kennen, een thuisaccu is letterlijk een accu voor je woning waar je in stroom opslaat voor later.

In de huidige situatie wekken zonnepanelen stroom op voor gebruik op datzelfde moment. Wat je niet gebruikt, wordt teruggeleverd aan het stroomnet om elders gebruikt te worden. Voor het terugleveren kan op dit moment gesaldeerd worden, maar dit gaat (stand juli 2024) per 1 januari 2025 stoppen. Daarna wordt er een terugleververgoeding gegeven voor teruggeleverde stroom, maar dit levert minder op dan salderen. Bovendien zullen steeds meer energieaanbieders vaste terugleverkosten gaan berekenen.

Omdat terugleveren minder interessant wordt, wordt de thuisaccu steeds interessanter. Hiermee kun je zelf opgewekte stroom, opslaan voor later en hoef je geen stroom meer te kopen van een energieleverancier. Dit is veel voordeliger dan een terugleververgoeding en zo wordt gratis stroom zo goed als haalbaar.

Hoe werkt een thuisaccu?

Om een thuisaccu te kunnen gebruiken, moet je omvormer daar geschikt voor zijn. Growatt omvormers die wij veel installeren, zijn er al ingeschikte varianten bijvoorbeeld. Er zijn steeds meer thuisaccusystemen beschikbaar, meestal worden aan de muur gemonteerd, en soms op de grond gezet. Het ene merk gaat voor een groter maar plat design (bijvoorbeels AP systems), de andere meer voor een kubus (bijvoorbeeld Sessy of SolarEdge).

Gedurende de dag wordt energie opgewekt met zonnepanelen en gebruikt in huis: voor verwarming, de wasmachine, het opladen van de auto, etc. De energie die niet direct gebruikt wordt, wordt opgeslagen in de accu (in plaats van gesaldeerd/teruggeleverd) en daarmee loopt de accu langzaamaan vol tot 100%. Energie die daarna nog wordt opgewekt, wordt wel teruggeleverd.

Wanneer de zon ondergaat en de zonnepanelen niet meer genoeg stroom kunnen leveren, komt de accu in actie. Gedurende de avond en nacht wordt de opgeslagen energie verbruikt en loopt de accu langzaam leeg. Is de zon op voor de accu leeg is? Dan hoeft geen stroom afgenomen te worden. Is de accu eerder leeg? Dan wordt wel stroom afgenomen van de energieleverancier. Met de thuisaccu wordt dus momenteel gericht op capaciteit voor 1 dag, niet langer.

Of er stroom moet worden afgenomen, hangt af van je energiebehoefte en hoe groot de thuisaccu is. Een gemiddeld Nederlands huishouden gebruikt 7,4 kWh per dag, maar er spelen veel variabelen mee. Een geheel gasloos huis heeft ook een veel hogere energiebehoefte dan een huis met een gasaansluiting.

Hoe ver zijn we nu?

Thuisaccu’s zijn op dit moment nog een zeldzaamheid in Nederland. Ze werken goed en zijn veilig, maar nog wel vrij prijzig. Al komen er steeds meer modellen van verschillende producenten beschikbaar. De kosten worden bepaald door de opslagcapaciteit. Die begint meestal bij zo'n 5 kWh. Wil je een accu die de een gehele nacht je huis van stroom kan voorzien? Dan is die investering op dit moment zo’n 8 tot 10 duizend euro en is de terugverdientijd zo’n 10 tot 14 jaar. Veel langer dan andere duurzame investeringen.

Ook zijn er op dit moment nog geen subsidies voor thuisaccu’s. Wel is het per 1 januari 2024 mogelijk om de BTW terug te vragen (hetzelfde systeem als voorheen bij zonnepanelen) Wel zien we in de landen om ons heen, Duitsland en België, al veel meer thuisaccu’s opkomen. Mede bijvoorbeeld omdat in België geen salderingregeling is.

Nieuw is de opkomst van dynamische energiecontracten! Deze bepalen met AI de voorspelde stroomprijs op basis van de vraag. Sommige aanbieders geven je een korting als je energie afneemt wanneer de vraag laag is. Een thuisaccu maakt het mogelijk om spotgoedkope energie op te slaan, en terug te leveren wanneer het duur is. Dit spelletje is best interessant, helemaal omdat slimme aansturing van de batterijen dit automatisch regelt. Het is zelfs niet ongebruikelijk om midden op zonnige dagen een beetje betaald te worden om stroom af te nemen.

De auto als thuisaccu

Steeds meer mensen hebben al een potentiële thuisaccu: de elektrische auto. Dit zijn apparaten met een behoorlijke accu, ze hebben flink veel energie nodig om te kunnen rijden, helemaal als de producent een lange actieradius wil beloven. Deze auto’s hebben op dit moment een accucapaciteit variërend van 21,3 kWh (Fiat 500e) tot 108,4 kWh (Mercedes EQS SUV).

Met dat gemiddelde verbruik van 7,4 kWh kan dat dus makkelijk uit! Toch? Dit ligt helaas wel wat ingewikkelder. Er zijn verschillende types stroom. “Gelijkstroom” wordt gebruikt door apparaten. “Wisselstroom” kan getransporteerd worden over het stroomnet.

Om de auto als thuisaccu te kunnen gebruiken, moeten zowel de auto als de laadpaal geschikt zijn voor “V2X”, waarmee ze zowel wisselstroom als gelijkstroom beide kanten op kunnen sturen (bidirectioneel laden). Mocht je hierin geïnteresseerd zijn, let daar dan op bij de aanschaf van een auto en laadpaal. De Wallbox Quasar is één van de eerste bidirectionele laadpalen op de markt. Geschikte auto’s op dit moment zijn de Nissan Leaf, Mitsubishi Outlander PHEV, Mitsubishi i-MiEV, Renault Zoe, Tesla Model 3, Hyundai ix35 FCEV, Sono Sion, BMW i3 en Honda E.

Nadeel van de auto als thuisaccu is natuurlijk wel, dat je accu weg is als je in de auto rijdt... Dan is je huis overgeleverd aan stroom van de zonnepanelen of de energieleverancier.

De stand van de thuisaccu, volgens ons

De thuisaccu staat nu ongeveer op het punt waar zonnepanelen zo’n 10 jaar geleden stonden. Op dit moment zijn ze alleen interessant voor mensen die er in kunnen investeren en/of zij die interesse hebben in de nieuwste techniek.

De ontwikkelingen gaan echter wel snel, dus het zal zeker niet 10 jaar gaan duren voor thuisaccu’s net zo wijdverspreid zullen zijn als zonnepanelen. Misschien 5 tot 8? Dat is koffiedik kijken. Maar de afschaffing van de salderingsregeling en ontwikkelingen in techniek zullen de komende jaar voor een stroomversnelling zorgen. Ook bidirectioneel laden staat nu letterlijk al voor de deur bij sommige huishoudens.

We zien, nu we halverwege 2024 zijn, dat de thuisaccu al een flinke vlucht neemt! We hebben bij Van der Veen ZON in de afgelopen maanden al enkele thuisbatterijen van verschillende merken mogen installeren. Nog steeds blijft het voorlopig wel een apparaat voor liefhebbers van tech.